Η Χρυσή Καραπαναγιώτη, Επίκουρος Καθηγήτρια στο τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών και τακτική συνεργάτιδα του Ανοικτού Εργαστηρίου, μας έστειλε το ακόλουθο πολύ χρήσιμο άρθρο για τη σημασία και την επίδραση της ανοικτής εκπαίδευσης στα πανεπιστήμια στο μέλλον.
***
Πριν από μερικούς μήνες το Ερευνητικό Ινστιτούτο Μελετών Τεχνολογιών του Μέλλοντος (IPTS) του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EC) είχε ανακοινώσει μία ανοικτή πρόσκληση για την κατάθεση άρθρων όπου οι συγγραφείς θα περιέγραφαν το όραμά τους για την πιθανή κατάσταση της ανοικτής εκπαίδευσης το 2030. Ο διαγωνισμός είχε τρία μέρη: (α) Δια βίου μάθηση, (β) Σχολική εκπαίδευση, και (γ) Πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση κατατέθηκαν 49 άρθρα. Από αυτά επιλέχθηκαν τα 8 καλύτερα. Μέσα σε αυτά ήταν και δύο άρθρα από δύο Ελληνίδες συγγραφείς. Η Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών με το άρθρο της «Ανοικτή Ακαδημία των Θετικών Επιστημών» είχε προτείνει ένα Ευρωπαϊκό Ανοικτό Πανεπιστήμιο το οποίο θα βασίζεται στην ασύγχρονη και εξ αποστάσεως εκπαίδευση, στην επίλυση προβλημάτων, σε πολυμεσικό εκπαιδευτικό υλικό, και σε μία χαλαρή ακαδημαϊκή επικοινωνία με τον καθηγητή. Η Σοφία Παπαδημητρίου υποψήφια διδάκτορας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, εκπαιδευτικός και στέλεχος της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης με το άρθρο της «Ανοικτές Εκπαιδευτικές Πηγές και Πρακτικές ξεδιπλώνουν Έναν Ολοκαίνουργιο Κόσμο προς την Ανοικτή Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση» είχε προτείνει την καθημερινή χρήση δυναμικά και συνεχώς εμπλουτιζόμενων βιβλιοθηκών ανοικτών εκπαιδευτικών πηγών και πρακτικών στη διδασκαλία, τη μάθηση και την έρευνα στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και την επαγγελματική ανάπτυξη του ακαδημαϊκού προσωπικού τους προς το όραμα μιας Παγκόσμιας Ανοικτής Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.
Την προηγούμενη εβδομάδα, οι οκτώ νικητές μαζί με άλλους δεκατρείς ειδικούς πάνω στα θέματα της Ανοικτής Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης και με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κλήθηκαν στη Σεβίλλη της Ισπανίας να αναπτύξουν τις ιδέες τους για το μέλλον της Ανοικτής Εκπαίδευσης στην Ευρώπη και να σχεδιάσουν ένα μονοπάτι δράσεων που θα πρέπει να ακολουθηθεί ώστε να οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα.
Είναι φανερό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να βελτιώσει τη σχέση πρόσβασης, κόστους και ποιότητας και ψάχνει τις κατάλληλες τεχνικές. Σε αυτή τη συνάντηση φάνηκε ότι πολλές από τις ιδέες και τις αρχές που διέπουν αυτή τη στιγμή την Ανοικτή Εκπαίδευση είναι αντικρουόμενες. Κάποιες από αυτές που συζητήθηκαν ήταν: Η εκπαίδευση με βάση τη ζήτηση είναι επιθυμητή αλλά την ίδια στιγμή υπάρχει ο κίνδυνος ελέγχου της εκπαίδευσης από εταιρείες. Μπορεί να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία εταιρείες ή μη κυβερνητικές οργανώσεις; Μπορούμε να μειώσουμε την κινητικότητα των φοιτητών και των καθηγητών; Μπορούμε να προσεγγίσουμε εκπαιδευόμενους και εκτός Ευρώπης; Το εκπαιδευτικό υλικό πρέπει να είναι συνεργατικό, να δέχεται δηλαδή αξιολόγηση και βελτίωση από τους εκπαιδευόμενους ή άλλους φορείς; Πως θα διαχειριστούμε τα πνευματικά δικαιώματα; Η πιστοποίηση της γνώσης μπορεί να γίνεται με τη χρήση πιστωτικών μονάδων που θα μπορούν να εξασφαλίζονται από διάφορες πηγές; Το εκπαιδευτικό σύστημα θα αναγνωρίζει αυτές τις πηγές; Μπορεί να συνεχίσει η έρευνα να συνυπάρχει με την εκπαίδευση; Πρέπει η έρευνα να γίνει το ίδιο ανοικτή με την εκπαίδευση; Μήπως θα πρέπει η πληροφοριακή παιδεία να είναι κομμάτι των νέων προγραμμάτων ώστε οι εκπαιδευόμενοι να μπορούν να διαχειρίζονται την πληροφορία που μας κατακλύζει μέσω του διαδικτύου;
Υπάρχουν πολλές ερωτήσεις να απαντηθούν αλλά από ότι φαίνεται οι καθημερινές εξελίξεις στην Ανοικτή Εκπαίδευση μας προσπερνούν με γρήγορους ρυθμούς.